آگورافوبيا يا بازار‌هراسي يكي از انواع اختلالات اضطرابي است كه باعث مي‌شود فرد از اينكه به‌تنهايي از محل زندگي خود دور شود، دچار استرس شود. اين افراد معمولاً احساس مي‌كنند كه دور شدن از خانه با بروز اتفاقات ناگوار همراه است و به همين خاطر معمولاً يا از خانه خارج نمي‌شوند و يا هنگامي‌كه مجبور به اين كار باشند يك نفر بايد آن‌ها را همراهي كند. طبيعتاً چنين رفتاري باعث مي‌شود مشكلات بسياري براي زندگي روزمره فرد و همين‌طور روابط اجتماعي وي پيش بيايد كه بي‌توجهي به آن‌ها مي‌تواند او را درگير بيماري‌هاي روحي ديگري مانند افسردگي كند.

اما آگورافوبيا به‌راحتي و از طريق درمان‌هاي روان‌شناختي قابل‌درمان است. به همين خاطر اگر شما يا هريك از اطرافيانتان دچار نشانه‌هاي اين بيماري شده‌ايد بهتر است از يك متخصص روانشناسي در اين زمينه كمك بگيريد.

منبع: آگورافوبيا يا گذرهراسي | علائم و درمان بازارهراسي

آگورافوبيا يا گذرهراسي

آگورافوبيا با ترجمه هاي مختلفي مثل برزن هراسي، گذرهراسي، بازارهراسي شناخته مي شود. اين نوع ترس نيز به حدي شديد است كه زندگي فرد را مختل مي كند. البته اين موضوع بستگي به شدت اختلال دارد. آگورافوبيا اختلالي مزمن است. يعني اگر درمان نشود به مرور زمان وضعيت فرد بدتر خواهد شد. بنابراين شناسايي علائم و يافتن درمان بسيار اهميت دارد.

علائم آگورافوبيا چيست ؟

آگورافوبيا ، بازار‌هراسي يا ترس از محيط‌هاي باز نام‌هاي مرتبط با اختلال اضطرابي هستند كه باعث مي‌شود فرد از اينكه در محيطي شلوغ قرار بگيرد دچار اضطراب شده و به همين خاطر معمولاً از اين موقعيت‌ها دوري نمايد. اين افراد در حقيقت نگران اين هستند كه در يك محيط باز و شلوغ رفتاري انجام بدهند كه باعث مسخره شدن آن‌ها بشود و يا دچار حمله و بيماري شوند كه كسي نتواند به آن‌ها كمك كند.

به همين خاطر تا جاي ممكن سعي مي‌كنند از محيط‌هاي آشنا، حداقل به‌تنهايي دور نشوند. در اكثر مواقع آگورافوبيا همراه با حملات پانيك اتفاق مي‌افتد و در اصل فرد بيش از هر چيز نگران اين است كه مبادا در محيط‌هاي غيرآشنا دچار حمله پانيك شود و كسي براي كمك كردن به او حاضر نباشد. اما در برخي موارد نيز ديده شده كه بازار‌هراسي بدون وجود اختلال پانيك ايجاد شده است.

آگورافوبيا مشكلات بسياري ايجاد مي‌كند. افراد مبتلا به اين بيماري به‌تدريج دايره مناطق امن خود را كوچك‌تر مي‌كنند و اين تا جايي پيش مي‌رود كه آن‌ها براي مدت‌هاي طولاني از خانه خارج نمي‌شوند. طبيعتاً چنين شرايطي باعث مي‌شود زندگي شغلي و تحصيلي آن‌ها دچار مشكل شود و همين‌طور روابط اجتماعي نيز قطع شود. به همين خاطر بهتر است نسبت به درمان اين بيماري توجه كافي داشته باشيد.

نشانه هاي اختصاصي آگورافوبيا يا بازار‌هراسي

• ترس يا اضطراب چشمگير در حداقل دو نمونه از اين موقعيت‌ها (حمل‌ونقل عمومي، فضاي باز، فضاي محصور و بسته، ايستادن در صف يا حضور در ميان جمعيت، تنها ماندن بيرون از خانه)
• ترس فرد به اين خاطر باشد كه احساس كند اگر دچار مشكلي شود دريافت كمك يا نجات پيدا كردن از اين محيط غيرممكن است
• اين اضطراب بايد تقريباً هميشه با موقعيت‌هاي بالا همراه باشد
• فرد آشكارا از بودن در اين موقعيت‌ها اجتناب مي‌كند و يا اصرار دارد كه يك نفر همراه او باشد، در غير اين صورت دچار ترس و اضطراب شديد مي‌شود
• ترس بيمار با موقعيتي كه در آن قرار دارد تناسب ندارد
• اين وضعيت بايد براي حداقل شش ماه ادامه پيدا كند
• اضطراب به‌طور آشكار شرايط زندگي فرد را تحت تأثير قرار مي‌دهد
• درصورت ابتلا به بيماري‌هايي مثل آسم يا پاركينسون، شدت نگراني به‌مراتب بيشتر از اين بيماري‌هاست
• اضطراب به دليل مصرف دارو، مواد مخدر و يا بيماري ديگري ايجاد نشده است.

علت و دلايل بروز آگورافوبيا

حملات‌پانيك

شايد بتوان حملات پانيك را دليلي براي اكثر موارد آگورافوبيا دانست. اين افراد معمولاً نگران اين موضوع هستند كه در ميان جمع دچار حمله ديگري شوند و امكان بيرون آمدن از جمعيت يا پيدا كردن كمك برايشان وجود نداشته باشد. به همين خاطر در بسياري از موارد آگورافوبيا را مي‌توان بيماري دانست كه به دنبال اختلال وحشت‌زدگي ايجاد مي‌شود.

آمادگي زيستي

بعضي‌ها به لحاظ فيزيولوژيكي آمادگي بيشتري براي اضطراب دارند. آن‌ها معمولاً در شرايط عادي نيز دچار ترس و دلهره مي‌شوند و يا در شرايط استرس‌زا بيش از ديگران دچار تنش مي‌شوند. اين آمادگي زيستي مي‌تواند فرد را در برابر بروز حملات پانيك و آگورافوبيا آسيب‌پذير نمايد.

افكار منفي

در كنار آسيب‌پذيري زيستي و همين‌طور حملات پانيك سوءتعبير نشانه‌هاي بدني جدي‌ترين دليلي است كه باعث بروز بازار‌هراسي مي‌شود. در يك تحقيق علمي كه در سال 2010 ميلادي انجام شد مشخص شد افرادي كه سابقه ابتلا به يك بيماري سخت را در تاريخچه پزشكي دارند بيش از ديگران دچار حملات پانيك مي‌شوند. محققان در تفسير نتايج اين پژوهش بيان مي‌كنند كه پانيك يا آگورافوبيا به اين خاطر در اين افراد بيش از ديگران اتفاق مي‌افتد كه آن‌ها نسبت به نشانه‌هاي بدني حساسيت بيشتري دارند.

به عبارتي مي‌توان گفت همه ما در موقعيت‌هايي از زندگي دچار تپش قلب يا سرگيجه خواهيم شد، اما به‌سادگي از كنار آن مي‌گذاريم. بيماران مبتلا به آگورافوبيا معمولاً هنگامي‌كه اين نشانه‌ها را مشاهده مي‌كنند احساس خواهند كرد كه مشكل جدي در حال بروز است و نگران مي‌شوند كه مبادا بميرند يا عقل خود را از دست بدهند. اين حساسيت بيش‌ازحد باعث مي‌شود تا فرد نسبت به اين بيماري‌ها آسيب‌پذيري بيشتري داشته باشد.

درمان قطعي آگورافوبيا

آگورافوبيا به‌مرورزمان نه‌تنها درمان پيدا نمي‌كند، بلكه پيشرفت نيز خواهد كرد و در بسياري از مواقع به‌جايي مي‌رسد كه فرد حتي براي چندين سال از خانه خارج نمي‌شود. به همين خاطر بهتر است براي درمان اين بيماري اقدامات خاصي صورت بگيرد. متخصصين روانشناسي با توجه به شرايط جسمي، سابقه بيماري و همين‌طور شدت بيماري از درمان‌هاي مختلفي استفاده خواهند كرد، اما برخي از شايع‌ترين درمان‌ها براي بازار‌هراسي عبارت‌اند از:

1- درمان‌هاي دارويي

داروهاي ضد اضطراب توانايي نسبتاً خوبي در متوقف كردن حملات پانيك و درنتيجه ترس از حضور در فضاهاي باز دارند. بااين‌حال اين داروها تنها تا زماني كه استفاده مي‌شوند، مي‌توانند مفيد باشند و پس از كم كردن يا قطع مصرف دير يا زود نشانه‌ها بازخواهند گشت. علاوه بر اين برخي از داروها مثل آلپرازولام كه براي درمان اين بيماري مورداستفاده قرار مي‌گيرند باعث وابستگي و اعتياد مي‌شوند و به همين خاطر نمي‌توان براي طولاني‌مدت از آن‌ها استفاده كرد. درنتيجه متخصصين معتقدند براي درمان كامل آگورافوبيا استفاده از داروها و روان‌درماني مي‌بايست در كنار هم مورداستفاده قرار بگيرند.

2- درمان‌هاي شناختي-رفتاري

يكي از كارآمدترين روش‌هاي روان‌درماني براي آگورافوبيا درمان شناختي-رفتاري است. در اين روش درمانگر افكار منفي بيمار مثل سوءتعبيري كه از نشانه‌هاي جسماني دارد و يا ترس از اينكه در مكان‌هاي باز دچار اضطراب و مشكل مي‌شود را هدف قرار داده و به وي كمك مي‌كند تا اين تصورات را با افكار واقع‌بينانه‌تري جايگزين نمايد.

در مرحله دوم درمان، بيمار مي‌بايست تكاليفي را انجام دهد كه او را با ترس‌هاي خود مواجه كرده و به اين نتيجه برساند كه دليلي براي ترس وجود ندارد. براي مثال ممكن است ابتدا از فرد خواسته شود در حد 5 ساختمان از خانه خود دور شود. اين تمرين‌ها به‌تدريج سخت‌تر مي‌شود تا جايي كه فرد بتواند به‌تنهايي از خانه بيرون آمده و وارد فضاهايي شود كه از آن‌ها مي‌ترسيده.

3- تمرين‌هاي آرام‌سازي

در طي روان‌درماني علاوه بر اينكه روي رفتارها و تفكر بيمار تمركز مي‌شود روش‌هايي نيز براي كنترل هيجانات به او آموزش داده خواهد شد. درمانگران با استفاده از تكنيك‌هاي ريلكسيشن يا تنفس عميق به فرد كمك مي‌كنند كه در حين اضطراب احساسات خود را كنترل كند تا دچار حمله شديد وحشت‌زدگي نشود.

4-غرقه سازي از روش‌هاي درمان آگورافوبيا

در اين روش، فرد به طور ناگهاني و يكباره با موضوع ترس اش مواجه مي‌شود. اكثر افراد در اين شرايط به دليل ترسي كه احساس مي‌كنند مي‌خواهند موقعيت را ترك كنند. نكته مهم درمان اين است كه نبايد به فرد اجازه ترك محيط داده شود. باقي ماندن فرد در اين شرايط باعث تجربه يكباره اضطراب و درمان خواهد شد.

5- حساسيت زدايي منظم

عواملي نظير غيراخلاقي بودن و مشكلاتي نظير آن، باعث شد تا حساسيت زدايي منظم، بيشتر از غرقه سازي توجه درمانگران را به خود جلب كند. در اين روش به فرد آموزش داده مي‌شود كه با استفاده از تكنيك‌هايي نظير انقباض و انبساط عضلات و يا تكنيك‌هاي تنفس منظم، اضطرابش را كنترل كند. بعد از يادگيري موفقيت آميز اين مسئله، فرد مي‌بايست يك فهرست از عواملي كه باعث ترس مي‌شوند، به ترتيب اولويت مشخص كند.

در مرحله سوم، درمانگر فرد را با موضوعي كه كمترين ترس را در وي ايجاد مي‌كرده، مواجه مي‌كند و فرد بايد بر اساس تكنيك‌هايي كه آموزش ديده، با اضطرابش مقابله كند. هنگامي كه وي توانست، اضطرابش را در اين مرحله كنترل كند، مرحله بعدي فهرست به وي ارائه مي شود.

6- واقعيت مجازي

استفاده از تكنولوژي واقعيت مجازي در سال‌هاي اخير، توجه بسياري را به خود جلب كرده است. در اين تكنيك فرد با استفاده از واقعيت مجازي با موضوع ترسش رو‌به‌رو مي‌شود. با توجه به امكانات واقعيت مجازي كه باعث مي‌شوند فرد تصور كند در همان محيط قرار گرفته، وي احساس مي‌كند واقعا در ميان جمعيت قرار دارد. استفاده از واقعيت مجازي، باعث مي‌شود كه فرد با امنيت بيشتري با موضوع ترس مواجه شود. تحقيقات روانشناسي نشان مي‌دهد كه استفاده از اين تكنولوژي به اندازه مواجهه واقعي سودمند است.

7-مواجهه درماني

همانطور كه از نام اين روش درماني پيداست، قرار گرفتن در معرض محرك استرس زا به صورت تدريجي يا يكباره است. هدف مواجهه درماني اين است كه فرد با گذشت زمان پاسخ خود را تغيير دهد و به فرد در مديريت بهتر احساس اضطراب كمك ‌كند. اين روش درماني اغلب با درمان شناختي رفتاري تركيب مي‌گردد.

چه زماني بايد به مشاور مراجعه كرد؟

متاسفانه دريافت خدمات روانشناختي چندان مورد توجه افراد قرار نگرفته است. از اين رو تنها وقتي علائم به بالاترين حدش مي‌رسد به دنبال درمان و درمانگر مي روند. در اين مرحله روند درمان طولاني تر و پرهزينه تر خواهد بود. در حالي كه هر چه زودتر براي درمان آگورافوبيا اقدام شود، سريع تر درمان خواهد شد. بنابراين با توجه به نشانه هاي ذكر شده بهتراست از خود درماني اجتناب كرده و به متخصص روانپزشكي يا روانشناسي مراجعه نماييد.

سخن آخر

براي درمان اختلالي مثل آگورافوبيا شما حتما بايد ابتدا براي تشخيص و علت يابي به متخصص مراجعه نماييد. همانطور كه گفته شد ريشه هاي رواني گذرهراسي مانع از تغيير خود خواسته اوضاع مي شود. بنابراين حتما بايد به كمك متخصص در صدد يافتن ريشه هاي ترس‌تان برآييد. سپس با تمرينات و ممارست در درمان موفق به غلبه بر آگورافوبيا خواهيد شد. به طوري كه در تمام بخش هاي زندگي تان آن را لمس خواهيد كرد.

براي دستيابي به متخصصين مجرب كافي است به مراكزي مثل ذهن نو مراجعه نماييد. ذهن نو موسسه با سابقه چندين و چند ساله در زمينه خدمات روانشناختي است. شما با خيالي آسوده مي توانيد از با تجربه ترين روانشناسان خدمات مشاوره دريافت نماييد. پس كافي است با شماره هاي درج شده تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه آگورافوبيا يا گذرهراسي مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول

آگورافوبيا چيست؟

آگورافوبيا نام يك اختلال اضطرابي است كه باعث مي‌شود فرد از ترك كردن خانه يا قرار گرفتن در محيط‌هاي شلوغ دچار اضطراب شده و به‌شدت از آن اجتناب كند.

آيا دارويي براي درمان آگورافوبيا وجود دارد؟

استفاده از داروهاي ضد اضطراب معمولاً باعث كاهش اضطراب فرد و همين‌طور متوقف شدن حملات پانيك استفاده مي‌شود اما اين داروها صرفاً تا زماني كه مصرف مي‌شوند كاربرد دارند و با قطع دارو مجدداً نشانه‌هاي بيماري بازخواهند گشت.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: آگورافوبيا يا گذرهراسي | علائم و درمان بازارهراسي